بررسی اثر ملاتونین بر آسیب بیضه ای و میزان تستوسترون در موش رت نر دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

چکیده : مقدمه : بیماری دیابت با تغییرات هورمونی، بیوشیمیای و بافتی در بیضه ها همراه بوده و عوارض متعدد ی بر دستگاه تولید مثلی و عملکرد جنسی در نمونه های انسانی و حیوانی در جنس نر اعمال می کند ، همچنین این بیماری با تولید رادیکال های آزاد و ایجاد استرس اکسیداتیو نقش مهمی در پیدایش بسیاری از تغییرات نورولوژیک ، رفتاری و آسیب های متابولیسمی ایفا نموده، منجر به آسیب های بیضه ای ،کاهش اسپرماتوژنز و کاهش فعالیت های جنسی در جنس نر می گردد . مطالعات اخیر نشان داده است ملاتونین علاوه بر نقش هورمونی وکنترل چرخه خواب و بیداری به دلیل خواص آنتی اکسیدان و ضد آپپتوزی نقش عمده ای در پیشگری ودرمان عوارض ناشی از استرس های اکسیداتیو اعمال می نماید . از این رو در این تحقیق تاثیر درمانی ملاتونین بر آسیب های بیضه ای ناشی از دیابت ایجاد شده با استرپتوزوتوسین مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها:در این مطالعه 24 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار ،با محدوده وزنی 200 تا 220 گرم ،انتخاب و به سه گروه تقسیم گردیدند. گروه شاهد ، گروه دیابتی ،که از طریق تزریق درون صفاقی mg/kg 55 دیابتی شده ، و گروه درمانی ، (دیابتی + ملاتونین) ، که پس از دو ماه دیابتی شدن ، به مدت پنج هفته داروی ملاتونین با دوز mg/kg 10 را به روش گاواژ دریافت کردند.در ابتدای هفته پنجم از نمونه ها خون گیری به عمل آمده و فاکتور های بیوشیمیایی و هورمونی خون مورد بررسی قرار گرفت و همچنین برش های بافتی از بیضه ها تهیه و با استفاده از رنگ آمیزی هماتوکسین – ائوزین مقاطع بافتی مورد ارزیابی هسیتولوژیک قرار گرفت. به منظور بررسی نتایج آماری از تست One way anova و آزمون تکمیلی TUKEY استفاده گردید . مقادیر دارای اختلاف در سطح معنی دار 05/0>P و01/0>Pو001/0>P نشان داده شد. نتایج : موش های دیابتی کاهش چشمگیری در قطر و تعداد سلول های زاینده توبول سمیفروس نشان دادند . در گروه درمانی تغییرات مورفوروژیک ایجاد شده به وسیله دیابت به طور معنی داری کاهش یافته و ازدیاد سلول های زاینده ، با افزایش معنی داری در لایه ژرمینال همراه بود . این مطالعه برای اولین بار نشان داد که مصرف ملاتونین به صورت طولانی مدت، آسیب های بیضه ای در موش های صحرایی دیابتی را به طور معنی داری کاهش می دهد . نتیجه گیری: دیابت با ایجاد استرس های اکسیداتیو و تولید رادیکال های آزاد منجر به آسیب های بیضه ای ،کاهش اسپرماتوژنز ، کاهش سلول های سرتولی ، کاهش فعالیت اسپرم ،کاهش تعداد اسپرم ، کاهش هورمون های انسولین و تستوسترون گردیده و ملاتونین با توانایی پیشگری و درمان استرس های اکسیداتیو نقش مهمی در بهبود آسیب های بیضه ای ناشی از دیابت و همچنین افزایش میزان هورمون انسولین و تستوسترون ایفا می نماید . واژگان کلیدی : دیابت ، ملاتونین ، اسپرماتوژنز ، لایه ژرمینال ، سلول های سرتولی ، آسیب بیضه ای ، رت RAT.